काठमाडौँ / स्वदेशमै उत्पादित स्वच्छ ऊर्जा खपत गर्न र वातावरणीय प्रदूषण घटाउन सरकारले विद्युतीय सवारी (इभि) प्रवर्द्धन गर्ने नीति लिएसँगै देशमा इभि आयात ह्वात्तै बढेको छ भने पेट्रोलियम पदार्थ घट्दै गएको छ ।
भन्सार विभागको तथ्याङ्क अनुसार आर्थिक वर्ष (आव) २०७९/८० मा नेपालमा ११ अर्ब ८४ करोड रुपैयाँका ४ हजार ५० वटा इभि भित्रिएका थिए । त्यसको तीन वर्षपछि आव २०८१/८२ मा भने ३१ अर्ब ७५ करोड ३६ लाख रुपैयाँ बराबरका १३ हजार ५६९ वटा इभि आयात भएका छन् । यस्तै, आव २०८०/८१ मा ११ हजार ७ सय इभि आयात भएका छन् ।
यस अवधिमा पेट्रोलियम पदार्थको आयात भने निरन्तर घट्दो क्रममा रहेको पाइएको छ । विभागका अनुसार आव २०७९/८० मा नेपालमा ३ खर्ब ९ अर्ब ७० करोड रुपैयाँ बराबरको पेट्रोलियम पदार्थ आयात भएको थियो । तर, आव २०८१/८२ मा भने पेट्रोलियम पदार्थको आयात घटेर २ खर्ब ८७ अर्ब ६५ करोड रुपैयाँमा झरेको छ । आव २०८०/८१ मा भने ३ खर्ब रुपैयाँको पेट्रोलियम पदार्थ आयात भएको विभागको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ ।
सरकारले लिएको नीतिका कारण उपभोक्ता समेत इभिमा आकर्षित हुँदै गएकाले इभि आयात बढेको र पेट्रोलियम पदार्थको आयात घटेको सरोकारवालाहरूले बताउँदै आएका छन् ।
नेपाल आयल निगमका कार्यकारी निर्देशक चण्डीकाप्रसाद भट्टले पछिल्लो समय नेपालमा विद्युतीय सवारीसाधनको प्रयोग बढ्दै गएकाले पेट्रोलियम पदार्थको खपत घट्दा आयातमा पनि कमी भएको बताए ।
उनका अनुसार आम मानिसहरूमा डिजेल र पेट्रोलियम पदार्थबाट चल्ने गाडिहरूमा बिस्तारै आकर्षण घट्दै गएको देखिन्छ । साथै विभिन्न उद्योगधन्दा एवम् कलकारखानाहरूमा समेत विद्युतको बढ्दो प्रयोगले पेट्रोलियम इन्धनको खपत घटाएको छ ।
नेपालमा चीन, भारत, कोरिया, जर्मनी, मलेसीया, इन्डोनसिया, अमेरिका लगायत मुलुकबाट इभि गाडि भित्रिने गरेका छन् । गत आवमा सबैभन्दा धेरै इभि चिनबाट आयात भएका छन् । कुल इभि आयातको ७५ प्रतिशत चीनबाट आयात भएको तथ्यांकले देखाउँछ । चिनबाट २४ अर्ब ७३ करोड ९० लाख रुपैयाँ बराबरको १० हजार २१६ युनिट आयात भएको छ ।
कुल आयातको २४ प्रतिशत इभि भारतबाट आयात भएका छन् । भारतबाट गत आवमा ६ अर्ब ४६ करोड ६५ लाख रुपैयाँ बराबरको ३ हजार २४६ वटा ईभी आयात भएका छन् ।
