कञ्चनपुर / शुक्लाफाँटा नगरपालिका–१० झलारीका ललित हमालले दुई दशकअघि साइकलमा दूध बेच्न सुरु गर्दा धेरैले उनको निर्णयलाई हल्कासँग लिएका थिए । दूध बेचेर पनि कमाइ हुन्छ र ? भनेर अनेक तर्क वितर्क गरिन्थ्यो । तर समयले प्रमाणित गरिदियो, साँचो लगनशीलता र मेहनतले कहिल्यै धोका दिँदैन ।
“सुरुमा साथीभाइले हाँसो गरे, परिवारले पनि चिन्ता व्यक्त गरे”, ललित भन्छन्, “म व्यावसायिक कार्य गर्न दृढ थिएँ, मेहनत गर्छु, केही न केही गर्छु भन्ने अठोट लिएर अगाडि बढेँ, यही अठोटले आज दुग्ध व्यवसायीका रूपमा चिनायो ।”
सुरुमा गाउँगाउँ घुमेर ललितले ५० लिटर दूध साइकलमा बोकेर महेन्द्रनगर बजारमा लगेर बेच्थे। हाल ललितले झलारी बजारमा डेरी व्यवसाय सुरु गरी दैनिक एक हजार सय लिटर दूध खपत गर्छन् । दुई सय किसानले ल्याएको दूध उनको डेरीमा खरिद हुने गरेको छ ।
रु दुई करोड ५० लाख डेरी व्यवसायमा उनले लगानी गरेका छन् । डेरीबाट दूध, दही बिक्री गर्ने कार्यसँगै लालमोहन, पेडा, बालमिठाइ, रसबरी, मिल्क केक, लज, लस्सी, मोही, नौनी र घ्यू उत्पादन गरी बिक्री हुने गरेको छ ।
वर्षमा रु तीन करोडभन्दा बढी डेरी व्यवसायको कारोबार हुने गरेको छ । व्यवसायकै कमाइबाट उनले रु एक करोड २० लाखमा बजार क्षेत्रमा तीन तले घर निर्माण गरेका छन् । उनी भन्छन्, “दुई दशकअघि व्यवसायी बन्ने सपना सफल भएको छ ।” डेरी व्यवसायमा पाँच जनालाई उनले रोजगारी पनि दिएका छन् ।
“सुरुमा व्यवसाय सञ्चालन गर्दा ५० लिटर दूध बिक्री गर्न पनि समस्या हुन्थ्यो, स्थानीय बजारमा खपत हुँदैनथ्यो”, उनले भने, “महेन्द्रनगर पुर्याएर बेच्न थालेपछि खपत बढ्दै गयो, त्यसपछि सय लिटर दूध खरिद गरी बेच्न थालेँ, दूध बिक्री गरेको रु ३० हजार रकमले केही फर्निचर खरिद गरेँ, काउन्टर बनाएँ, भाँडाकुँडा स्थानीयले निःशुल्क दिए, पछि फिर्ता गरेँ ।”
निरन्तर व्यवसाय बढ्दै गएको र त्यसपछि चुलोमा दाउरा बालेर दूध तताउने कार्यसँगै मिठाइ बनाउन थालेको उनले बताए । ललितले आम्दानी बढेपछि क्रिम सेप्रेटर मेसिन खरिद गरेँ । फ्रिजको निकै आवश्यक थियो, त्यो पनि खरिद गरेँ । त्यसपछि २०७६ सालमा रु २० लाख पशुपन्छी क्षेत्रीय निर्देशनालयबाट अनुदान रकम पाएपछि व्यवसायलाई अगाडि बढाउन सहज भएको उनी बताउँछन् ।
अहिले बैङ्कबाट रु ८० लाख कर्जा लिएर डेरी मिनी प्लान्ट जडान गरी आधुनिक रूपमा व्यवसाय गर्न थालेको उनले बताए। बैङ्कबाट लिएको कर्जामध्ये रु २० लाख उनले चुक्ता गरिसकेका छन् ।
सरकारले पारदर्शी रूपमा सहुलियतपूर्ण रूपमा बैङ्कबाट कर्जा उपलब्ध गराउने कार्यसँगै विद्युत्, मेसिन र आधुनिक प्रविधिको विकासमा सहुलियत पुर्याउनुपर्ने उनी बताउँछन् । प्याकेजिङ, लेबलिङ, स्टोरिङ गर्ने तौरतरिका सिकाउनका लागि तालिम दिनुपर्ने ललितको माग छ ।
ललितले झलारी बजारमा मात्र नभएर कैलालीको धनगढीमा पनि डेरी व्यवसाय सञ्चालन गर्दै आएका छन् । उनका माइला दाजुले धनगढीको डेरी पसल सञ्चालन गर्दै आएका छन् । गुणस्तरीय डेरी प्रोडक्ट उपलब्ध गराउँदै आएकाले ग्राहकको विश्वास बढ्दा कारोबार पनि बढ्दै गएको उनी बताउँछन् ।
स्थानीय बजारमा नै डेरी सञ्चालन गरी स्वरोजगारको सृजना गर्दै जीवनशैली मात्र नभएर समुदायको धारण बदल्न ललित सफल भएको वडाध्यक्ष लालबहादुर ऐर बताउँछन् । “स्वरोजगार मूलक व्यवसायलाई प्रोत्साहित गर्न तयार छौँ”, उनले भने, “डेरी व्यवसाय आत्मनिर्भरताको मेरुदण्डका रूपमा रहेको छ ।”
