काठमाडौँ / मौज्दात बढेपछि दुग्ध विकास संस्थान (डीडीसीले) ६०० मेट्रिक टन दुग्ध पदार्थको मूल्य समायोजन गरि बिक्री गर्ने तयारी गरेको छ ।
मौज्दात थुप्रिएर किसानलाई भुक्तानी दिन समेत समस्या भएपछि डीडीसीले दुग्ध पदार्थको मूल्य समायोजन गरेर विक्री गर्ने तयारी गरेको हो ।
तीन सय मेट्रिक टन खुला मखन र तीन सय मेट्रिक टन स्कीम्ड मिल्क पाउडरको मूल्य समायोजन गरी बिक्री गर्न डीडीसीले आइतबार सावर्जनिक सूचना जारी गरेको छ । यतिबेला डीडीसीसँग ८५० मेट्रिक टन मखन र ९०० मेट्रिक टन स्कीम्ड मिल्क पाउडर मौज्दात रहेको डीडीसीका प्रबन्धक पशुपति ढुंगानाले बताए ।
उनका अनुसार मौज्दात बढी भएपछि डीडीसीका सबै भण्डारण गृह भरिएका छन् । उपत्यकाभित्र र बाहिर गरी डीडीसीसँग कुल मौज्दात क्षमता चार हजार मेट्रिक टन मात्रै रहेका छन् । भाडामा लिइएका भण्डारण गृह समेत भरिएपछि जति सक्दो चाँडो मौज्दात खाली गर्न मूल्य समायोजन गरेर विक्री गर्न खोजिएको ढुंगानाले बताए ।
खरिद गर्न चाहने जुनसुकै इच्छुक व्यक्ति, कम्नी तथा फर्मले सुचना प्रकाशन भएको मितिले सात दिनभित्र डीडीसीको केन्द्रिय कार्यालय लैनचौरमा प्रस्ताव पेश गर्न सकिने सूचनामा उल्लेख गरिएको छ ।
खरिदकर्ताले प्रस्ताव पेश गर्दा खरिद गर्न चाहेको दुग्ध पदार्थको मूल्य अभिवृद्धि करसहित प्रस्ताबमा उल्लेख गर्नुपर्ने बताइएको छ ।
खरिदकर्ताले दुग्ध पदार्थ खरिद गरेर निर्यात गर्न चाहेमा डीडीसीले त्यसकालागि सम्बन्धीत निकायमा सिफारिस गरिदिने समेत सूचनामा उल्लेख छ । मौज्दात थुप्रिएर किसानको बक्यौता भुक्तानीमा समस्या आएपछि डीडीसीले गत वर्षपनि विभिन्न दुग्ध पदार्थको मूल्य समायोजन गरेर बिक्री गरेको थियो ।
किसानले डीडीसीलाई उधारोमा दुध बिक्री गरेवापत यसवर्ष डीडीसीले किसानलाई तिर्नुपर्ने बक्यौता रकम एक अर्ब नाघिसकेको कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्री रामनाथ अधिकारीले नै बताउँदै आएका छन् । किसानले निजी क्षेत्रका डेरीहरूबाट करीब ४ अर्ब र डीडीसीबाट १ अर्ब रुपैयाँ बक्यौता लिन बाँकी रहेको केन्द्रिय दुग्ध सहकारी संघले समेत दावी गर्दै आएको छ ।
दुग्ध पदार्थको मौज्दात बढेर समस्या भएपछि नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी बलमा हरेकदिन डीडीसीमार्फत दुध विक्री गर्ने व्यवस्था मिलाइदिन नेपाल सरकारसँग अनुरोध गरिएपनि त्यसको सुनुवाइ हुन नसकेको डीडीसीका सुचना अधिकारी निलकण्ठ गौतमले जानकारी दिए ।
दुध उत्पादन बढी हुने (फलस सिजन) कात्तिकदेखि चैतसम्म दुध उत्पादनमा वृद्धि हुने भएकाले डेरी उद्योग तथा पाउडर प्लान्टहरूले दुध संकलन पनि बढाउँछन् ।
उत्पादन घट्ने बैशाखदेखि असोजसम्म (लिन सिजन)मापाउडर प्लान्टहरूले संकलन गरेर राखेको दुधलाई बेच्ने गर्दछन् । तर यसपालि लिन सिजनमा समेत अन्य वर्षको दाँजोमा करिब १० प्रतिशतसम्म उत्पादन बढेको डेरी उद्योगीहरू बताउँछन् । जसले गर्दा मौज्दात बढ्ने क्रम नरोकिएको बताइएको छ ।